In deze blog hanteren we alles omtrent het inzetten van planten en kruiden. We gaan ons vooral focussen op het plukken en drogen van de planten en hoe je deze hierna kan toepassen. Natuurlijk is het niet voor iedereen even gemakkelijk om bepaalde planten te herkennen. Daarom is het advies om enkel planten te plukken waarvan je zeker weet dat het de juiste plant is. Ik adviseer je om de bekendere planten zelf te plukken zoals de brandnetel en de paardenbloem. De planten die onbekender zijn kun je het best online aanschaffen in gedroogde vorm.

 

Plukken en drogen

Planten verwelken snel, daarom is het het beste om ze direct na het plukken te verwerken. We leven in een wereld waarin de natuur continue wordt blootgesteld aan zware metalen, pesticiden en chemicaliën. Daarom is het geen wijsheid om planten en kruiden te plukken die nabij straten, drukke wegen of de industrie staan. Ook de kruiden die op akkers groeien zijn niet te adviseren, dit omdat de meeste boeren hun akkers verwerken met kunstmest en andere chemicaliën. Dit hoort niet in het lichaam en dit is de oorzaak van vele ziekten en kwalen die we vandaag de dag terugzien. Koop daarom je groenten en fruit te allen tijde biologisch. Of de producten in de winkelschappen wel echt biologisch zijn wordt door velen nog betwijfeld. Om er zeker van te zijn dat je verse en natuurlijke middelen consumeert, kun je het beste een biologisch boer in jouw omgeving bezoeken. Om terug te komen op waar je het beste je planten kan plukken, kun je het beste dieper het bos ingaan. Daar ben je gegarandeerd van wilde planten die 100% schoon zijn.

 

Wanneer je een plant plukt – of dit nu in het wild of in eigen tuin gebeurt – pluk dan een plant, kruid of deel ervan, wanneer er de meeste heilzame stoffen inzitten. Het moment waarin je een plant plukt is cruciaal voor in de inhoudsstoffen en voor de smaak! Vervoer bloemen, bladeren en planten na het plukken altijd losjes in een mand of papieren zak. Gebruik geen materialen van plastic.

 

Bladeren

Bladeren pluk je op een droge dag. De jonge bladeren kun je het beste in het voorjaar plukken. De plant gaat dan namelijk in zijn tweede groeiperiode in en is in het bezit van waardevolle elementen. Dit zijn we ook terug bij kiemen bijvoorbeeld. Zo bevatten kiemen enorme hoeveelheden nutriënten die je in de volwassen plant in mindere mate tegenkomt. Andere bladeren en stengels zijn vaak optimaal wanneer ze voordat de plant gaat bloeien geplukt worden. Laat de bladeren altijd aan de stengel of takje zitten. Deze verwijder je pas als je thuis bent. Uiteraard is het logisch dat je alleen gezonde bladeren inzet.

 

Wanneer je bladeren plukt met de intentie om van haar aroma’s gebruik te maken, dan kunnen ze het beste rond het middaguur geplukt worden. De bladeren zitten dan nog vol olie.

 

De bladeren moeten in bundels opgehangen worden op een warme en vooral droge plaats.

 

Zaden

Zaden worden meestal geplukt voordat ze helemaal rijp zijn, omdat ze anders van de plant afvallen. De beste tijd om zaden te plukken is in de namiddag of de vroege ochtend. De plant is dan namelijk erg droog. Pluk niet alleen de zaden maar de hele stengel van de plant en plaats daarna een papieren zak over de zaden. De plant moet worden opgehangen op een luchtige, warme en schaduwrijke plek. Wanneer de plant droog is, kunnen de zaden worden losgeschud.

 

Bloemen

Pluk bloemen aan het begin van de bloei en niet wanneer ze al volledig geopend zijn, omdat ze dan snel kunnen verwelken. Bloemen kunnen het beste ’s-Ochtens geplukt worden, maar bij voorkeur wanneer de dauw op de bloemen verdampt. Knip de bloemen stuk voor stuk af, of juist alles in een keer. Gebruik geen bloemen die verkleurd zijn of door insecten zijn aangetast.

 

Plaats bloemen wanneer ze gedroogd moeten worden nooit in direct zonlicht of op te warme plaatsen. Ook bloemen kunnen in bundels worden opgehangen om ze te drogen, maar ze kunnen ook op een doek of papier gelegd worden om te drogen. Het is belangrijk om daarbij onbedrukt papier te nemen omdat de inkt van het papier in de bloemdelen kan trekken.

 

Bast

Omdat bomen kunnen sterven wanneer er te veel bast wordt verwijderd van de stam, kan het beste de bast van een omgehakte boom worden gebruikt. Het is mogelijk dat er mos en insecten in de bast zitten, waardoor het wordt aangeraden om de stam voor het drogen eerst goed te wassen met water. Leg de bast daarna te drogen op een droge, warme en donkere plaats die goed is geventileerd.

 

Wortels

Wortels bevatten hun sterke wintervoorraad in het najaar. Dit is dan ook de beste tijd om wortels te oogsten. De manier om dit te doen is om de hele wortel uit te graven en dan de aarde van de wortels af te schudden. Het uitgraven is niet bij elke plant even gemakkelijk, vooral niet, als het om een wilde plant gaat. Vergeet dus niet om een handschopje mee te nemen. De beste weeromstandigheid om wortels uit te graven is dan ook met regenachtig weer omdat de aarde dan zachter is. De wortel kan vervolgens gewassen worden en te drogen worden gelegd op een plaats die goed is geventileerd. De wortel moet elke dag om worden gedraaid. Als de wortel helemaal droog is kan de aarde die nog aan de wortel zit met een borsteltje worden verwijderd.

 

Het bewaren van kruiden

Na het drogen van de kruiden of planten moeten de plantdelen op de juiste manier bewaard worden, zodat de kwaliteit niet verloren gaat. De planten en kruiden mogen doorgaans bewaard worden tot de volgende oogst. Daarna moeten ze worden vervangen door nieuwe kruiden. De oude kruiden gooi je dan weg.

Bewaar potten altijd op een goed geventileerde plek is een droge ruime. Wanneer de pot in aanraking komt met vocht kan er schimmel ontstaan. Dat wil je natuurlijk niet hebben. Het is het best om de potten te etiketteren met de inhoud + datum.

 

In glazen potten

Als de kruiden bewaard worden in glazen potten dan moeten die in ieder geval goed sluiten en het liefst van donker gemaakt glas zijn. Op deze manier kan licht niet toetreden en zal het geen impact hebben op de inhoudstoffen van de planten. Gebruik altijd schone potten (het liefst steriel). Gedroogde bloemen moeten altijd in glazen potten bewaard worden.

 

Blikken

Ook blikken kunnen gebruikt worden voor het bewaren van kruiden. Ook deze moeten goed sluiten en mogen nooit roestplekken vertonen. Planten die kiezelzuur bevatten kunnen niet in blikken bewaard worden. Mijn advies is om glas te gebruiken en geen blik.

 

Conserveren in azijn

Kruiden kunnen ingelegd worden in azijn om ze te bewaren. Deze methode is vooral geschikt voor bijvoorbeeld tijm, rozemarijn, basilicum, dille en citroenmelisse. Het conserveren in azijn is dus een populaire methode. Al met al ben ik niet de grootste voorstander van zijn, omdat deze een vernietigende werking heeft op tanden en botweefsel.

 

Ook bij deze manier is het belangrijk om goed afsluitbare potten te gebruiken. Om er zeker van te zijn dat de potten echt schoon zijn, kunnen de potten voor gebruikt ook worden uitgekookt. Wat je ook kan doen is de potten steriel maken met consumeerbare alcohol (96%).

 

Wanneer je azijn inzet om planten in te leggen, moeten de harde stelen verwijderd worden. De planten en kruiden worden eerst gewassen met koud water, vervolgens laat je ze uitlekken en dan worden ze in potten gedaan waarbij ze licht aangedrukt worden.

 

Nadat de potten gevuld zijn met kruiden of planten wordt de pot bijgevuld met een natuurlijke biologische azijn, die eerst doorgekookt is en daarna afgekoeld. De kruiden moeten bij het vullen ruim onder de azijn komen te staan. Daarna worden de potten afgesloten en bewaard op een koele, droge en donkere plek.

Om een kruidenazijn te maken die in zijn geheel gebruikt kan worden, worden er 2 tot 3 takjes kruiden in een pot gedaan samen met een fles kwaliteit goede azijn. De pot wordt goed afgesloten en 4 weken lang op een donkere, koele en droge plek bewaard, zodat de kruiden in het azijn kunnen trekken. Na de 4 weken kan de kruidenazijn gebruikt worden.

Al met al, zoals eerder vermeld ben ik niet de grootste fan van zijn. Mijn voorkeur gaat naar het maken van aftreksels (hier komen we later op terug).

 

Conserveren in olie

Alleen nieuwe blaadjes en spruiten mogen gebruikt worden voor het conserveren in olie. Deze worden gewassen met koud water en nadat de kruiden uitgelekt zijn, worden ze drooggedept met een schone doek of een stuk keukenpapier. De kruiden worden in een schone, glazen pot gedaan die eerst uitgekookt is. De rest van de pot wordt opgevuld met olie. De potten worden koel en droog bewaard.

Het is belangrijk dat hiervoor een goede kwaliteit neutrale olie gebruikt wordt die geen geur en smaak heeft. In de praktijk zie ik bepaalde mensen zonnebloem adviseren hiervoor. Ikzelf zou je niet adviseren om zonnebloemolie in te zetten, aangezien deze ontstekingen verhoogt in het lichaam. Dat is juist wat we willen voorkomen.

 

Verse kruiden invriezen

Bijna alle kruiden kunnen in de vriezer bewaard worden. Na het ontdooien zijn ze zo goed als vers. Planten en kruiden die zich bijvoorbeeld uitstekend laten invriezen zijn paardenbloemen, vlier, bosbessen, brandnetels, salie, aalbessen, basilicum, peterselie, rozenbottels, hondsdraf, frambozen, venkel, pepermunt, dille en kervel.

Let er goed op dat de vruchten die worden ingevroren niet beschadigd zijn of te rijp zijn. Verwijder alle steeltjes van de vruchten, was ze en droog ze voorzichtig met een schone doek. Hierna kunnen ze worden ingevroren. Ook van plantdelen en kruiden moeten voordat ze ingevroren worden eerst de stelen worden afgehaald. Daarna worden ze gewassen en omdat ze moeilijk met een doek zijn te drogen, is het wijsheid om ze na het uitlekken te drogen en te leggen op een stuk keukenpapier. De kruiden kunnen vervolgens in kleine stukjes worden gehakt en in diepvrieszakjes worden gedaan.

 

Gebruiksvormen van kruiden

Je hebt de kruiden geplukt, je hebt ze gedroogd en op de juiste manier bewaard. Maar wat nu? In dit onderdeel behandel ik enkele methode waarmee je de bestandsdelen van planten kunt toepassen. Alle praktische mogelijke manieren zullen aan bod komen. Er zijn meerdere methoden maar deze zijn niet praktisch om thuis in te zetten, dus deze zullen we overslaan. We behandelen dus enkel methoden die jij thuis zonder kennis over kruiden gemakkelijk kan toepassen. Ik zal ook enkele voorbeelden toevoegen per methode, zodat je inzicht krijgt in de mogelijkheden.

 

Aftreksels

Een aftreksel is de oudste en eenvoudigste manier waarop kruiden toegepast kunnen worden. Het komt erop neer dat je de kruiden hierbij gewoon aan water toevoegt. Er bestaan warme en koude aftreksels. Afhankelijk van het doel en de type plant kan je een afweging maken. Sommige kruiden en planten mogen niet warmer worden dan 35 graden, want dan gaan de bestandsdelen verloren. Op het gebied van aftreksels zijn er 2 soorten. Koude en warme aftreksels.

Een warm aftreksel maak je door het kruid 5 tot 10 minuten in gekookt water te latten trekken/weken. Als je een krachtig aftreksel wilt, moet je het kruid langer (bijvoorbeeld 15 minuten) laten trekken. De kruiden moeten tijdens het trekken afgedekt worden als zij etherische oliën bevatten.

Je kunt deze methode gebruiken voor de bereiding van een kruidenthee. Een kruidenthee wordt vaak gekenmerkt door een lage dosering van de werkzame stoffen. Normaliter neem je 3 keer per dag één kopje. Deze methode is geschikt voor bladeren en bloemen, fijngestampte bast, zaden, kiemen en geplette noten en wortels.

Koude aftreksels worden gemaakt door het kruid een aantal uren te laten weken in koud water of koude melk (de vuistregel is 6 uur) en vervolgens te zeven. Deze methode is geschikt als je koude aftreksels wil maken van gestampte kruiden of als je een aftreksel nodig hebt om later te kunnen gebruiken als weeksel of als kompres. Een koud aftreksel wordt vooral gebruikt als een kruid vee slijmstoffen bevat zoals lijnzaad of hennepzaadolie. Slijmstoffen zijn namelijk erg gevoelig voor hitte en verliezen zo hun geneeskrachtige werking.

Typisch bekend voorbeeld van een warm aftreksel is het aftreksel van de Echte kamille, waarbij de bloemen gebruikt worden, van Echte salie neemt men het blad. Een ander voorbeeld is venkelzaad. In een aftreksel hoef je niet per se slechts 1 plant of kruid te gebruiken. Veelal zie je dat er een combinatie wordt geadviseerd.

Voor het maken van een aftreksel kun je een theelepel van het kruid gebruiken op een kopje water. Je maakt er op deze manier een krachtig brouwsel mee. Als je de aftreksels allemaal op dezelfde sterkte wilt maken, kun je bijvoorbeeld 25-30 gram van het kruid gebruiken op 600 ml water. Je kunt het middel als je dit wilt natuurlijk ook minder sterk maken.

Als je het aftreksel een aantal dagen wil bewaren, moet je het zeven en in glazen flessen doen met een dop erop. Zowel hete als koude aftreksels kunnen een paar dagen in de koeling bewaard worden.

 

Kruidenthee voor medicinale doeleinden wordt doorgaans eerst drie keer per dag gebruikt met een half kopje per keer, dat normaliter 30 minuten voor de maaltijd wordt gedronken. Een paar uur nadat het kruid het lichaam is gaan ontgiften, kan je lichaamsconditie verslechteren. Je kunt gaan zweten, neusvocht gaan afgescheiden worden of je kan tijdelijk last krijgen van een onregelmatige stoelgang. Begint met zich beter te voelen, dan kan de dosering worden opgehoogd naar een heel kopje per keer. Binnen 3 dagen moet men verbetering zien. Zo niet, dan moet je je afvragen of je iets anders moet gaan proberen of het kruid moet aanpassen.

Even een aantal bereidingswijze van een aantal aftreksels, zodat je meteen inzicht krijgt in een aantal mogelijkheden.

Afslankmiddel

• Venkzel (zaden)
  • Selderie (bladeren, zaden en steel)
  • Kleefkruid (bladeren en bloemen)

Angst

• Kamille (bloemen)\
•  Hennep (bladeren)

Antibioticum

• Elecampagne (een heet aftreksel of afkooksel van de gedroogde wortel)

Artritis

• Koriander, gezoet met honing (zaden)
• Cayenne (fijngestampte zaden)
• Kaneel (fijngestampte bast)
• Elecampagne (heet aftreksel of afkooksel van de gedroogde wortel)
• Venkel (zaden)
• Brandnetel (hele kruid of enkel de bladeren)

Blaasproblemen

• Peterselie (gedroogde peterselie of bladeren)
• Vrouwenmantel (gedroogde of verse bladeren)

Bronchitis

• Elecampagne (een heet aftreksel of een afkooksel van de gedroogde wortel)
• Mosterd (bladeren)

Catarre (slijmvliesontsteking)

• Hysop (bloemen)

Diaforeticum (zweetdrijvend middel)

• Salie (bladeren)
• Duizendblad (bladeren en bloemen)

Diureticum (vochtafdrijvend)

• (Bleek)selderie (bladeren, zaden en stengels)

Eetlustopwekker

• paardenbloem (bladeren)
• Venkel (zaden)
• Gingseng (wortel)
• Hop (bladeren)
• Mosterd (bladeren)

Hoofdpijn

• Moederkruid (bladeren, gezoet met honing)
• Salie (bladeren)

Indigestie

• Kamille (bloemen)

Kater

• Hop (bladeren)

Laxatief

• Paardenbloem (bladeren)
• Moederkruid (bladeren, gezoet met honing)

Migraine

• Moederkruid (bladeren gezoet met honing)

Misselijkheid

• Kaneel (vijngemaakte bast)

Zere keel

• Salie (bladeren)

Zuurte

• Spirea (behoort tot de rozenfamilie, gebruik bloemen en knoppen, gezoet met honing)

 

Als je een kruidenthee neemt, die weinig werkzame stoffen bevat, mag je deze zoeten met een kwalitatieve honing. Het is niet de bedoeling dat de honing de smaak overneemt. Immers is de bitterheid van een kruidenthee vaak hetgeen het lichaam activeert. De smaak moet dus wel behouden blijven. Kruidenthee kun je uiteraard mengen, denk aan een combinatie van kamille en pepermunt. Wat je ook kan doen is je drankje garneren met de bladeren van een ander kruid. Je mag best creatief zijn hoor! Wees enkel creatief met bladen die je 100% kent. Als je deze inkoopt bij een kruidenwinkel, hoef je je geen zorgen te maken uiteraard. Als je planten zelf plukt daarentegen moet je echt weten wat je doet!

 

Afkooksel

Een afkooksel is na het aftreksel de meest toegepaste manier om een kruidenthee te bereiden. Deze methode wordt toegepast voor het afkoken van de kruidenchemicaliën uit de hardere delen van het kruid. Deze methode is dus van toepassing op houtige wortels, rizomen (wortelstok), twijgen, bessen, bast, harde zaden en stronken. Een typisch voorbeeld van een afkooksel die wij zelf leveren is Chaga! Het koken is een cruciaal proces, zodat de werkzame stoffen vrijkomen.

Je maakt het afkooksel door het kruid in water te koken. Normaal kook je het net zolang tot de inhoud tot 1/3 is teruggebracht. Vervolgens wordt het restant gezeefd en kan het warm of koud worden gedronken. Sommige afkooksels kunnen ook verder ingekookt worden. In het algemeen kenmerkt een afkooksel zich door een kooktijd te hanteren van ongeveer 10 minuten.

Afkooksels kunnen langer bewaard worden dan een aftreksel. Door het koken wordt de vloeistof namelijk goed gesteriliseerd. Het grote verschil tussen een warm aftreksel en een afkooksel is dus dat je bij een aftreksel kokend water over de kruiden giet en het dan laat afkoelen. Bij een afkooksel daarentegen laat je de kruiden echt koken.

Als je een afkooksels maakt, gebruik je daarvoor veelal dezelfde hoeveelheden als bij een aftreksel. Snijd de plantdelen zo fijn mogelijk. De verse bladeren moeten goed gesneden zijn en de gedroogde bladeren dien je tot poeder te verwerken.

 

Waters

Kruidenwaters zijn veelal gemaakt van geweekte kruiden die men heeft laten trekken en waaraan men vervolgens honing toevoegt en misschien zelfs wat fruit. Deze zijn meteen te maken en werken uitstekend bij herstel van ziekte en vermindering van symptomen.

Een aantal voorbeelden van waters die je kan inzetten:

Gerstewater

Een uitstekend huismiddeltje voor tal van urineproblemen, omdat het pH-gehalte van de urine erdoor wordt gewijzigd en het urinewegslijmvlies wordt verzacht. Daarnaast werkt het goed bij herstel na ziekte als eetlustopwekker en is het een mild versterkend middel.

Ingrediënten:

• 100 gram parelgerst
• 50 gram honing
•  Het sap van een haf uitgeperste citroen
•  600 ml water

Kook de gerst eerst en laat het daarna sudderen in een halve liter gekookt water waaraan het citroensap is toegevoegd. Als de gerst week wordt, kan deze van het vuur worden gehaald en doe je er honing bij. Driemaal per dag een kopje is goed ter verlichting van de symptomen van een regelmatige pijnlijke urinelozing, dit staat ook wel bekend als dysurie.

Samengesteld gerstewater

Dit helpt zeer goed bij urineproblemen en bij intredende genezing. Daarnaast verlicht het de prikkelende pijn ten gevolge van een darminfectie met diarree.

Ingrediënten:

• 1 liter gerstewater (bereidingswijze zoals hierboven)
•  600 ml water
• 50 gram vijgen in plakjes gesneden
• 50 gram rozijnen

Laat de ingrediënten sudderen tot er nog maar 1/3 van over is, op dezelfde manier als je een afkooksel maakt. Daarna moet je het mengsel afgieten. De dosering is hetzelfde als hierboven vermeld is voor gewoon gerstewater.

 

Tincturen

Een tinctuur is een oplossing waarbij de kruidenremedie in alcohol of verdunde alcohol wordt opgelost. Een tinctuur is sterk geconcentreerd en wordt veel gebruikt. Met behulp van tincturen kunnen de vluchtige oliën in een plant en alkaloïden worden losgemaakt die niet oplossen in water. Je moet het zo zien, vettige substanties lossen niet op in water. Echter lossen deze wel op in alcohol. Het gebruik van alcohol (ethanol) om stoffen uit een plant te halen is een erg bekend proces en wordt veel gebruikt. Bij een tinctuur is het wel zo dat het eindproduct nog steeds een aanzienlijke percentage alcohol bevat. Soms wel ongeveer 35%. Het advies van mij is om tincturen nooit inwendig te gebruiken, maar enkel uitwendig, met de reden dat alcohol simpelweg niet inwendig geconsumeerd hoort te worden. Ook is alcohol in bepaalde religiën niet toegestaan. Het gebruik van tincturen, ook al heeft het een medische aard is niet toegestaan. We praten immers over een te hoog alcoholpercentage.

Om je toch inzicht te geven in tincturen gaan we het toch behandelen.

De bereiding van een tinctuur kost relatief veel tijd. Het kruid moet namelijk meestal 2 weken in alcohol worden geweekt. Tincturen hebben echter als voordeel dat ze erg lang goed blijven, tot wel 2 jaar ongeveer. Gewoonlijk gebruikt men 25-45% alcohol, in een verhouding van 100 gram van het kruid op 600 ml alcohol. Na een tijdje, 2 tot 3 weken wordt het mengsel gezeefd en eventueel geperst. De vloeistof die vrijkomt is de tinctuur.

Soms wordt voor het bereiden van een tinctuur geen alcohol maar azijn gebruikt.

In het algemeen wordt een tinctuur op de volgende manier bereidt:

1. De kruiden worden geweekt in alcohol
2. De kruiden worden in de alcohol verhit
3. Door filtering van de kruiden met alcohol worden de plantenchemicaliën verkregen die in alcohol oplosbaar zijn.

Tijdens het verhitten van alcohol moet je altijd rekening houden met explosiegevaar. Bij alcoholdampen heb je altijd kans op explosiegevaar. Ga dus goed te werk en zorg dat je een geventileerde ruimte werkt.

Zoals eerder vermeld ben ik geen voorstand van het inwendig toepassen van tincturen.

We gaan dus enkel voorbeeld van uitwendig gebruik toepassen.

Deze kunnen direct op de huid worden gemasseerd zoals een tinctuur van Sint-Janskruid, Smeerwortel en Weegbree. Sint-Janskruid wordt vooral ingezet bij sneden, open snijwonden en eerstegraads verbrandingen.

Smeerwortel ook wel bekend als wortel, vetwortel, schuurwortel, dollehondsbloem en timmermanswortels groeit in weilanden en op vochtige, drassige plaatsen. Je kunt het zelfs in je eigen tuintje kweken. Als je een tinctuur maakt van smeerwortel dien je snel te werk te gaan, de plant geeft namelijk een sterke geur af als je hem niet snel verwerkt. Vroeger werd smeerwortel vooral inwendig gebruikt. Nu daarentegen wordt het enkel uitwendig gebruikt.

Weegbree, zowel de smalle als de brede groeien over het algemeen op onbebouwde grond. De plant wordt ingezet voor kwalen die geassocieerd zijn met de handen, voeten, vingers of zenuwen. De kruidentinctuur wordt in de praktijk vooral ingezet bij beten, steken, abcessen op het tandvlees en bij kiespijn.

Tincturen kun je veelal ook meteen toepassen in een zalf, doordat een zalf bestaat uit oliën en vetten zal er een mooie structuur ontstaan. Ook wordt de opneembaarheid van de bestandsdelen hierdoor bevordert.

 

Zalven

Voor een plaatselijke behandeling kun je gebruikmaken van een zalf. Het kruid wordt onder andere in de vorm van een kruidenpoeder, kruidenolie, een afkooksel of tinctuur met vet of olie verwarmd. Vervolgens wordt de plant afgegoten en wordt aan de olie een verharder toegevoegd. Ik adviseer om geen conserveermiddelen toe te passen. Als je kwalitatieve oliën en boters toepast hoeft dit ook niet, aangezien deze gezien worden als natuurlijke conserveermiddelen.

Bij snij- en schaafwonden is tuingoudsbloemolie te vermengen met smeltende cacaoboter en hier de etherische olie van lavendel aan toe te voegen. Gebruik een zalf van de Amerikaanse toverhazelaar bij aambeien.

Het beste om een topkwaliteit zalf te creëren is gebruik te maken van extracten die je toevoegt aan de olie/boters. Op deze manier hoef je namelijk niet te verhitten en behoud je de maximale inhoudstoffen.

Een gemakkelijkere manier voor mensen die minder ervaring hebben is de verse of gedroogde kruiden persen en toevoegen aan een basiszalf. Die basis kan bestaat uit plantaardig vet, tarwekiemolie, cacaoboter, kokosolie, olijfolie of bijvoorbeeld amandelolie. Je gebruiikt 50 gram van het kruid op 200 gram van de basis. Daarna laat je het geheel 3 tot 4 uur op het fornuis smoren, tot de natuurlijke kleur van de plant verandert. De kruidrestanten worden dan gezeefd.

Voor een zalf voeg je 50 gram cacaoboter toe, dit zorgt ervoor dat de zalf een hardere substantie krijgt. Anderzijds is het geen zalf maar meer een olie. In de praktijk gebruikt men soms bijenwas als alternatief voor cacaoboter, omdat dit aanzienlijk goedkoper is. Doe dit niet! Als je kiest voor de natuur, kies dan voor kwaliteit.

Je kunt ook een tinctuur toevoegen aan je zalf om er een soepele zalf van te maken. Doe 2 tafellepels van de tinctuur bij 200 gram basisolie en voeg daarna 50 gram verhardingsmiddel (cacaoboter) toe.

Je kan zelfs zalven maken met verschillende kruiden! Ikzelf heb het ook erg vaak gedaan en de resultaten waren prachtig. Je hoeft echt geen raketgeleerde te zijn om een mooie kwaliteit zalf neer te zeggen. Je hebt enkel basiskennis nodig om prachtige producten neer te zetten.

 

Kompressen

Erg onderschat in de reguliere geneeskunde maar enorm effectief. Wellicht een van de meest onderschatte manieren van genezen die we kennen. Al met al is het belangrijk om te begrijpen hoe kompressen werken en hoe je deze kan inzetten. In het vervolg komen er meerdere blogs vrij die specifieke voorbeelden van kompressen toelichten bij concrete ziektebeelden.

Kompressen worden uitwendig gebruikt. Een kompres is een natte omslag die zowel koud of warm zijn en wordt niet alleen gebruikt voor huidaandoeningen. De kracht van een kompres is dat de werkzame stoffen rustig worden opgenomen door de huid. Velen vergeten wel eens dat de huid ons grootste orgaan is.

De gemalen of fijngehakte kruiden worden met gekookt water tot een pasta vermengd. Vervolgens worden ze direct toegepast of op mousseline (los geweven stof van katoen, wol of zijde) gedaan en dan aangebracht. Vandaag de dag kan je deze kompressen kan en klaar kopen.

Een koud kompres dat op een lichaamsdeel aangebracht wordt dat ontstoken of verstopt is, werkt zowel verkoelend als ontsteking werend.. Een warm kompres op zijn beurt helpt ter verlichting van kramp en pijn. Voorbeelden van kompressen:

Aardappel

• Kijk niet neer op de aardappel. Geraspte geweekte aardappel is een uitstekende remedie ter verlichting van een blauw oog of andere zere plekken.

Amerikaanse Toverhazelaar

• Helpt uitsteken tegen een roodverbrande huid.

Haver

• Een kompres dat bij allerlei ontstekingen gebruikt kan worden.

Knoflook

• Is een antibacterieel preparaat. Het doet zeer als het te langs als kompres wordt gebruikt, dus zodra het lichaamsdeel pijnlijk begint aan te voelen, kun je het verwijderen. Het knoflookkompres is met name effectief bij de voetreflexpunten die overeenkomen met het geïnfecteerde lichaamsdeel. Basiskennis met betrekking tot voetreflexpunten kun je online raadplegen.

Kool

• Helpt prima bij hoofdinfecties

Marjolein

• Het kompres werkt uitstekend tegen verstuikingen en verrekkingen.

Mosterd

• Is een kompres dat in combinatie met olijfolie een uitstekend middel is om de verstopping van een of andere lichaamsdeel te verlichten.

Salie

• Helpt uitstekend tegen pijnlijke schrammen en afschaafde plekken.

Smeerwortel

• Is een zeer goed geneesmiddel voor wonden.

Valkruid

• Is een uitstekend middel voor alle kneuzingen, verrekkingen en verstuikingen. Mag niet gebruiken worden bij een kapotte huid!

Weegbree

• Helpt zeer goed tegen beten, steken, feiten en paronychia (candida/schimmelziekten). Het werkt fanatisch bij de behandeling van infecties aan de vingers en tenen. Weegbree is dè plant die men inzet bij open wonden, zelfs als deze al jarenlang niet willen genezen.

Wortel

• Is na te zijn geraspt en geweekt, uitstekend te gebruiken als warme wortelkompres voor pijnlijke aanvoelende, verstopte of geraakte lichaamsdelen. Het is een middel tegen mastitis (melkklierontsteking)

Nog een aantal praktisch tips

• Doseringen – Kruidenpreparaten worden over het algemeen 3-maal daags gebruikt. Als je bij de bereiding van een kruidenmiddel gedroogde kruiden gebruikt in plaats van verse kruiden, dan wordt doorgaans een kleinere hoeveelheid van het kruid gebruikt, omdat de werkingskracht van gedroogde kruiden over het algemeen meer geconcentreerd is dan die van een vers kruid.
• Benodigdheden – Geschikte hulpmiddelen bij de bereiding van kruidenremedies zijn glas, keramiek en roestvrij staal. Gebruik geen aluminium. Het liefst eigenlijk helemaal geen metalen toepassen.
• Vijzel en stamper – Als je kruiden gaat verpulveren, moet je een stamper en vijzel hebben.
• Kinderen en ouderen – voor hen is de aanbevolen hoeveelheid niet meer dan de helpt van de dosering of de helft van de werkzame bestandsdeel van het kruid.

Allergieën – Net als gewonde medicatie kunnen ook kruiden allergische reacties oproepen. Je doet er daarom goed aan eerst een testdosering te nemen of te smeren.

Gebruik van kruidenpreparaten

We hebben eigenlijk alles behandeld. Er zijn nog enkele methode die we niet behandeld hebben, omdat deze niet praktisch zijn om zelf thuis uit te voeren. Deze methoden heb ik daarom expres niet benoemd, zodat er geen verwarring optreedt.

• Oraal gebruik

Orale inname is de belangrijkste gebruiksvorm van de kruidenpreparaten. Veel verwerkingsvormen van de kruiden kunnen via de mond worden toegenomen, zoals een kruidenthee, aftreksel, afkooksel, tinctuur, kruidensap en kruidenpoeder.

• Mondspoelingen en gorgeldranken

Deze middelen worden vaan ingezet bij tandvleesproblemen, aandoeningen van het mondslijmvlies en keelpijn. Gebruikelijk is om 4 tot 6 keer per dag te gorgelen of te spoelen met een afkooksel (1 deel afkooksel op 1 deel water). Bij een tinctuur gebruik je 1 deel op 5 delen water. Bij een aftreksel hoef je het niet te verdunnen.

• Oogspoelingen

Oogspoelingen kunnen gedaan worden met bijvoorbeeld kamillethee als met last heeft van vermoeide ogen of met het vocht van de Amerikaanse toverhazelaar bij brandende ogen. Voordat je een oogspoeling maakt, moet je er zeker van zijn dat alle gebruikte middelen steriel zijn. Hygiëne is dus extreem belangrijk bij het werken met kruiden. De oogspoeling wordt op dezelfde manier gemaakt als een aftreksel. Ook het water dat hiervoor gebruikt wordt moet eerst 10 minuten koken. Als het afgekoeld is kun je het inzetten als oogspoeling.

• Baden

De badkamer is een buitengewoon goeie plek om kruiden toe te passen. Je moet niet alleen denken dat kruiden inwendig gebruikt worden of enkel als kompres. Vanuit de aromatherapie (andere blog die ook online staat) heb je geleerd dat je ook etherische oliën kan toevoegen aan het badwater om zo een nog beter resultaat te realiseren.

Met betrekking tot allergieën voor bepaalde kruiden doe je eerst een kleine hoeveelheid van de kruidenoplossing op je huid en deze te laten drogen. Na een paar uur zou je dan moeten weten waar je aan toe bent. In het algemeen komen deze allergieën niet voor, maar ze bestaan dus wel.

Voor een handbad wordt kruidenthee met een gelijke hoeveelheid water vermengd. Of er wordt 1 deel tinctuur op 8 delen water gedaan of 5 druppels etherische olie per 600 ml water. De handen worden in dit mengsel ondergedompeld tot aan de polsen. Handbaten zijn vooral effectief bij bijvoorbeeld reumatische aandoeningen.

Een compleet warm bad kan gebruikt worden voor bijvoorbeeld pijnlijke spieren (Gebruik hiervoor tijmolie), maar kan ook een opwekkend effect hebebn (met rozemarijnolie) of juist voor ontsnapping zorgen (lavendel). Maar voor een compleet bad gebruik je van een kruidenaftreksel 6 liter voor een heel bad.

Je kunt uiteraard ook losse kruiden bij gewone baden gebruiken of voor zitbaden. De temperatuur van het bad moet lauw zijn en niet heet. Een zitbad is een bad dat wordt gebruikt voor allerlei bekken, onderbuik problemen en voor gewrichtsongemakken. In wezen gaat het om een halfwarm (heup)bad waar men rechtop tot aan de middel in zit. Als je zitbaden voor specifieke problemen inzet moet je dit meerdere malen herhalen. Zitbaden start je mee 5 minuten en maximaal 10 minuten.

Als je losse kruiden toepast heb je voor één hele bad één emmer verse kruiden nodig. In de praktijk komt dit neer op 6-8 liter verse kruiden of 200 gram van het gedroogd kruid. De kruiden laat je één nacht weken in koud water in een emmer. De volgende dag wordt het geheel verwarmd en toegevoegd aan het badwater. 20 minuten baden. Je moet ervoor zorgen dat het hart boven het water uitsteekt. Na het baden niet afdrogen, maar met badhanddoek of badmantel in bed één uur blijven relaxen.

Bij een zitbad heb je slechts een halve emmer van het verse kruid of 100 gram van het gedroogde kruid nodig.

Ik sluit af met een kort lijstje aan voorbeelden

• Aambeien – Twee – of driemaal per week een zitbad met Amerikaanse toverhazelaar kan hierbij helpen.
• Angstigheid – Kamille, valeriaan of glidkruid dat driemaal per week als zitbad wordt gebruikt. Werkt vaak goed!
• Astma, bronchitis en slijmvliesontsteking – Een zitbad met elecampagne in een frequentie van 2 of 3-maal per week heeft vaak een heilzame werking ter verlichting van een beklemde borstkas en verlicht van lastige slijmvliesontstekingen
• Constipatie – Tweemaal per week een zitbad met in het warme gedeelte een kruid als venkel, paardenbloem of kamille.
• Urineweginfecties – Een zitbad met kamille of lavendel kan van nu zijn bij blaasontstekingen.
• Depressie – Een zitbad met een afkooksel van gentiaanwortel kan in een frequentie van 3 maal per week een goed middel zijn tegen lichte vormen van depressie.
• Jeuk – Driemaal per week een koel zitbad nemen waaraan brandnetel is toegevoegd. Bij langdurige jeuk is het wijsheid om een arts te bezoeken om de oorzaak te achterhalen. Meestal komt jeuk door een niet goed functionerende lever of galblaas.
• Huidproblemen – Een lauw bad met havermoutvlokken zal eczeem en psoriasis vaak kunnen verzachten. Beiden behoren tot auto-immuunziekte. Deze behandelen we later concreter.
• Menstruatiepijn – Een zitbad met kamille, muntsoorten en frambozenbladeren geven goede resultaten.
• Prikkelbare darmsyndroom – Hierbij geven kamille en een van de muntsoorten in een warm zitbad vaak mooie resultaten.
• Rillingen – Rillingen kan vele oorzaken hebben, van aangeboren tremor (trillingen in vooral de handen) en thyrotoxicose (schildkliervergiftiging) tot de ziekte van Parkinson. De opinie van je huisarts is hierin belangrijk om de oorzaak te achterhalen. De kans is klein dat je arts de oorzaak kan achterhalen, omdat zij vaak niet focussen op de oorzaak. Jij als patiënt zijnde moet eisen voor een fatsoenlijk onderzoek. Laat je vooral niet afwimpelen door de domme uitspraak die bepaalde artsen doen: ‘’Het zit tussen je oren’’. Een veelgehoorde zin die vele mensen mentaal heeft gedemotiveerd. Het zit niet tussen je oren, in 99% van de gevallen is je lichaam niet in balans. Een zitbad met sint-janskruid, duizendblad of tijm kan goed helpen bij trillingen.

Het bovenstaande overzicht van gebruiksmogelijkheden voor zitbaden dient vooral om je inzicht te geven in de mogelijkheden. De bovenstaande zitbaden hebben een milde werking. Bij de noodzaak van een krachtiger reactie kun je 100 gram van het gedroogde kruid nemen, of 3x zoveel op 5 liter koud water. Zet het aftreksel 12 uur weg voor je het afgiet. Voeg het daarna toe aan het zitbad.

Zoals je dus hebt kunnen lezen zijn er erg veel mogelijkheden. Ik begrijp dat je door het bomen het bos wellicht niet meer ziet. Deze materie dient daarom rustig worden opgenomen. Het gaat er vooral om dat je inzicht krijgt in wat de natuur voor jou kan betekenen. Op basis hiervan en de kennis die je opdoet kan je in het vervolg veel makkelijker aan een bepaalde remedie denken als je iets wil behandelen.